امام سجاد(ع) فرمود: از دروغ کوچک و بزرگ، و جدی و شوخی پرهیز کنید، زیرا کسی که دروغ کوچک گفت، کمکم به دروغ بزرگ هم جرئت میکند.(1)
___________________________
1- بحارالانوار، ج 75، ص 135
The full text of a speech by Leader of the Islamic Revolution Ayatollah Seyyed Ali Khamenei on the occasion of Mab’ath on May 16
In the Name of God, the Compassionate, the Merciful
I congratulate this great and historical and unique Eid (festivity) to all of you esteemed attendants and dear guests and the entire Iranian nation and all the Muslims of the world, and also to all people whose hearts beat for justice and humanity and freedom. The Ordainment is a time of festivity for all people and not just for Muslims. Celebrating the Ordainment and commemoration of the day of the Ordainment is mostly for the purpose of [making us] go over the main theme of the Ordainment and learn lessons from it; this is the purpose. We need the lessons [that we learn] from Ordainment for good; the Ordainment was not just a historical event for a certain juncture of time; [it was] for all periods of history.
Today, what I want to choose and present in brief from this huge collection of lessons of the Ordainment is that Ordainment was meant to fight “ignorance.” In Islamic literature, the “ignorance” denotes the time period before the Ordainment of the revered Prophet [of Islam (PBUH)]. [We] must not imagine that this ignorance was special to the Arabian Peninsula and Arabs in Mecca and Hejaz and other places; no; that ignorance was general. Even Iran in those days was submerged in ignorance; the Roman Empire in that time was also neck-deep in ignorance. Islam and Ordainment of Prophet (PBUH) came about to counter all this ignorance. Ignorance does not simply mean absence of knowledge. In Islamic terms and in Islamic literature, ignorance has a much wider meaning. Part of ignorance is absence of knowledge and not having knowledge, but ignorance, in its wider sense, means the dominance and governance of the force of concupiscence and human rage on living environment; this is [true meaning of] ignorance. Ignorance means that human societies, overcome by carnal desires and rage of mostly their rulers, change in such a way that virtues are lost and proclivities reign; this is ignorance.
There was a vast realm of ignorance in the life of ignorant people. On the one hand, [there was] unbridled [rule of] carnal desires, sexual lust and the likes of that – now you look at the environment of the Arabian Peninsula; [but] other environments were also like that. They were immersed in their passions in an unrestricted manner and everybody who could, would follow his/her carnal desires. On the other hand, the same people who were subdued by their lust, [they] went to the most extreme imaginable limit and border when it came to brutality and destructiveness and bloodletting; that is, they killed their own children. [Quran says:] “Verily, those who killed their children are at loss – those who killed their own children. “[They] are imbeciles without knowledge.” This is out of imbecility; this imbecility is the same as ignorance. The brutality reaches a point where [they] not only [do not have mercy on] other people’s children, not only [show no mercy to] innocent women and children of others, but they show no mercy to their own children as well. This is ignorance. On the one side, lust, on the other side, rage; then the environment of life will become hostage to these two untamable, unrestrained sentiments. Islam came to change this situation. Of course, exactly the same [situation] existed in royal courts of Sassanid Iran, in royal courts of Roman Empire, in other places where there were tyrant and oppressive empires and courts and rules. Islam stood up against all this ugly reality; “[Islam] is issuer of warning to the entire world.” It addressed its warning to the entire world; this is the message of Islam.
Today, ignorance still exists in the world; we must open our eyes and recognize ignorance; today this concept exactly exists; unlimited, unrestrained [and] illogical pursuit of lust. Today, the logic behind pursuit of lust in the Western world is “inclination.” We say why you promote homosexuality and same-sex [relations]? They say, ‘Well, this is a human inclination’. This is their logic! The same people who stop at nothing and continue to go ahead in the pursuit of sexual lust and various kinds of human lust without observing any red lines, when it comes to brutality, one can see the same situation here: they kill human beings, kill the innocent; [and] suppress nations that have done nothing wrong. This is the ignorance that exists today; the modern ignorance. The difference between this ignorance and the ignorance at the advent [of Islam] – as put by Quran, the early ignorance – is that today, ignorance is armed and equipped with the weapon of science, [and] the weapon of knowledge. That is, science, which must form the basis of human salvation, has turned into a means of misery for people and misery for human societies. Those people who are bullying the world today are bullying on the strength of the products of their knowledge. The weapon that they have is manufactured by and a product of knowledge. The intelligence tools that they have, the security tools that they have, the huge publicity tools that they have, these are products of science; [and] all of them are at the service of the same lust and rage. This is the situation of the world today. The Islamic society is faced with such a reality and the Islamic world must feel this; must understand this.
Today, ignorance has been reproduced; with very high capacity, [and] its danger is hundreds, even thousands of times bigger than the ignorance in early days and early period of Islam. Of course, Islam, thank God, has been also equipped today. The huge Islamic force has spread across the world today by taking advantage of various tools. And the hope for success, the hope for overcoming the stratagem of enemies is no trivial hope; it is a high hope. What is necessary, in the first place, is “foresight,” and in the second place “determination and perseverance.” This is what we Muslim nations need.
Well, today, the Islamic world is, truly and fairly speaking, in dire straits. You look at the situation of Islamic countries in our own region from Pakistan and Afghanistan to Syria and Lebanon and Palestine, and from Yemen to Libya. These Islamic countries in the region of West Asia and North Africa are grappling with many problems today: they have the problem of insecurity, the problem of fratricide, the problem of dominance of ruthless groups and on the back of all of them, the problem of arrogant plots of big powers topped by America, which enter [different] arenas in the name of protecting their interests and do whatever they want – which is [another form of] the aforesaid lust and rage; that is, they kill innocent human beings [and] support mischievous groups.
Their propaganda is, fairly speaking, wide-ranging propaganda and they cover all these [crimes] under various guises. This famous politician of the past generation of Britain, Churchill – and we Iranians know the name of Churchill very well –has a saying which contains a strange irony. He says the “truth” is so valuable that humans should certainly wrap it and hide it in a cover of lies! Just look at this logic! Lying, untrue propaganda, [and] saying something that is exactly the opposite of truth; this is what one can see in the policies of Western [countries].
Today, Americans claim that they want to fight against terrorism, while the most dangerous [and] ruthless terrorist groups have been created by them. Who created Daesh [ISIS]? They have confessed that they had the main role and share in the creation of Daesh. Who let other small and large groups – similar to Daesh – to wreak havoc on Iraq and Syria and other places? From what place these bullets and these tools and these dollars that are pouring into the pocket of these criminal and killer human begins come? From where does this money come? Who are these people who on the order of America’s policies support ruthless [and] dangerous terrorist groups in the region? Is there any doubt that the [world] arrogance has been playing the main role in creating terrorism and spreading terrorists and is helping them and supporting them in our region? When you look at all places in this region, you see that this evil hand of the enemies is busy creating the incident of terrorism. Who is supporting the fake Zionist government which is putting so much pressure on Palestine in this way in Gaza and the West Bank region? Who is backing them? Who is paving the road for them? Who is standing behind them? They are the Western powers with America on their top [which support them]. Then they say in their slogans, [and] their remarks that ‘we are against terrorism, we are opposed to Daesh’, and they lie; they do not tell the truth. This is ignorance; this is the same ignorance that exists in the world of today.
We must be vigilant. Dear brethren, dear nation of Iran, the great Islamic Ummah, [and] rulers of [Muslim] countries! Know that we can stand up to this ignorance. Today, ominous policies of arrogance are [aimed at] waging proxy wars in our region. For their own interests, they [want to] instigate regional countries or certain groups within [these] countries and make them fight each other and [let them] pursue their own interests; fill the pocket of arms manufacturing companies; [and] amend economic policies of their almost bankrupt economy; this is their goal; we must be vigilant.
They talk about the Persian Gulf region. Security of the Persian Gulf region is the common interest of the Persian Gulf countries; we, the countries around the Persian Gulf have a common interest. We are neighbors; security here will benefit all of us; if the Persian Gulf is secure, all of us benefit from this security and if it is insecure, it will be insecure for all [of us]. An insecure Persian Gulf will be insecure for all [regional countries], [but] those who should maintain this security are those to whom the Persian Gulf belongs; [it] belongs to them; is their home. Who is America to come here [and] talk about problems of the Persian Gulf; and recruit allies? They do not seek security, they seek their own interests and [if] considered necessary, [they] make a place insecure and support the agent of insecurity.
Well, Yemen has become insecure; Yemen has become a field for the massacre of children and women; isn’t this insecurity? Who is supporting this insecurity? America [is supporting it]. Unfortunately, the agent [of insecurity] consists of countries that are Muslim in name; [they] are regional countries, but they have been deceived. It [America] is the supporter; it is the mastermind; it is them that are spreading terrorism.
Then, they say Iran [is supporting] terrorism. We fought terrorism; we slapped terrorism in the face. Terrorism emerged within our country through the money of our enemies and through the plot of America, [but] Iranian nation punched terrorism in the crux of the head within the country and it will be the same after this.
We cooperated with those who fought against terrorism in our country, in Iraq, in Syria [and] in Lebanon; helped them; [and] will continue to do so. We are against terrorism. Zionists are the most dangerous and the most evil of terrorists in this region. We are faced and opposed to Zionists. [US president] tells us that Iran is supporting terrorism! You are supporting terrorism; America is supporting the terrorist Zionist government; America created Daesh; America supported Daesh. You supported terrorists who kill people in Syria; burn people alive; cut open the chest of a dead person, bring out his heart and eat it; you supported these [terrorists]. You emboldened them. Your unmanned aircraft ruined people’s homes in Pakistan and Afghanistan; turned people’s wedding ceremonies into mourning – and this also happened in Iraq. You are doing such things; terrorism belongs to you; you are terrorist. [The US president] says, Iran [supports] terrorism. The terrorist [work] is your work. We are against terrorism and will fight against any terrorist. We support any oppressed; today the Yemeni nation is oppressed. No oppression is higher than this that in a forbidden month – the [lunar] month of Rajab is forbidden – [you kill Muslims]. [Even] infidels of Mecca stopped fighting when the month of Rajab started.
Today, uglier and worse than Mecca in that time are those [people] who make Yemeni families mourn in the month of Rajab – a forbidden month. [They] attack a point one hundred times, [and even] two hundred times in a day with aircraft, under a lame excuse, through erroneous arguments, [and] with false claims. This nation is an oppressed nation; the Yemeni nation is an oppressed nation; the Bahraini nation is an oppressed nation; the Palestinian nation is plagued with chronic oppression and for many years this nation has been under pressure. We support the oppressed as much as we can and to the extent that our abilities and our facilities allow, it is our duty; Islam has told us to “be enemy of the oppressor and assist the oppressed.” This is a recommendation from Emir al-Mou’menin [Imam Ali (PBUH)]. We don’t say, “Help your brother whether he is oppressed or oppressor;” this is a slogan [which is the result] of ignorance. They said whether your brother is oppressor or oppressed, you must defend him and support him. Quran does not say this; Islamic knowledge has forbidden this. No; whoever is oppressor, he must be confronted and his oppression must be stopped; [and] whoever is oppressed, should be supported.
Regional countries should be careful; the policy of the enemies of this region and enemies of this Islamic complex is to scare these countries of one another; [is] to create phony enemy and keep the main enemy, which is arrogance, is the invading and aggressor [Western] companies and their affiliates, [and] is the Zionism, in a [safe] margin. [They want] to create phony enemy; to pit Iran against Arabs; [to pit] a given ethnic group against another given ethnic group; [and to pit] Shia against Sunni. These are the policies of enemies; these [policies] should be confronted. To confront such policies is [equal to] confronting the ignorance. The modern ignorance of today is a violent, ruthless, [and] brutal ignorance and is equipped with all kinds of tools. It must be confronted smartly and the Iranian nation has done this confrontation and will continue to do so.
Fortunately, the regional nations have been awakened; yes, the Islamic Awakening has been suppressed temporarily, but awakening cannot be suppressed; foresight cannot be suppressed. Iranian nation is awake. Many regional nations are aware and awake and the Islamic Ummah, thank God, is awaking. Of course, the enemies may dominate [for a short time] –there is an opportunity for evil; the evil will be given an opportunity. Today, these [issues] are the duty that we have with regard to the commemoration of the Ordainment of Prophet (PBUH); we must take care not to forget the mission of the Islamic Ummah and do not ignore the power of the Islamic Ummah. Fortunately, the power of the Islamic Ummah is very high; [and] the evident reason [for this high power] is that for many years they have been using all their force to suppress the power of the awakening and resistance in the region and have not been able [to do so]. They have been struggling against the Islamic Republic, which is the pivot of this awakening, for 35 years; thank God they have been defeated [so far] and will be defeated after this.
O Almighty! Bestow your greetings and mercy on all martyrs of this path and all those who struggled in this path. O Almighty! Resurrect our great Imam [Khomeini] who taught us these lessons and opened this path before us, with his [holy] guardians and resurrect our dear martyrs with Prophet (PBUH).
Peace be unto you and so may the mercy of Allah and His blessings.
(1). «مأثور» از ماده «اثر» به معناى علامت و نشانه اى است که از چیزى باقى مى ماند و به همین دلیل علوم بازمانده از پیشینیان را «علم مأثور» مى نامند.
(2). «ساطع» از مادّه «سطوع» به معناى منتشر ساختن است و به معناى بلند شدن و بر افراشته شدن نیز آمده است بنابراین نور ساطع به معناى روشنایى گسترده و منتشر است.
(3). «صادع» از مادّه «صدع» در اصل به معناى ایجاد شکاف در اجسام سفت و محکم است سپس به هر گونه قاطعیّت اطلاق شده است.
(4). سوره حجر، آیه 94.
(5). «ازاحة» از مادّه «زیح» (بر وزن زید) به معناى دور شدن است بنابراین ازاحة به معناى دور کردن و ظاهر نمودن مى آید.
(6). «مثلات» جمع «مثله» (بر وزن عضله) به معناى بلا و مصیبت و ناراحتى است که بر انسان نازل مى شود و مثال و عبرتى براى دیگران مى گردد (مفردات راغب، تحقیق، صحاح و مجمع البحرین).
(7). سوره رعد، آیه 6.
(8). پيام امام امير المومنين عليه السلام، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1387 ه. ش، ج 1، ص 275.
بسمه تعالی
شکافهای عمیق در اقتصاد ایران
نویسنده مقاله : علی خانی
ایمیل : alikhani_a58@yahoo.fr
در ابتدای کلام مایلم به همه کسانیکه قلبشان برای اعتلای کشور اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی می تپد و دغدغه رفع مشکلات از جمله مشکلات اقتصادی ایران را دارند ادای احترام نموده و آرزوی توفیق برای ایشان بنمایم.
عرض ادب ویژه ای دارم خدمت مقام معظم رهبری که در هر فرصتی رهنمودهای خود را برای اعتلای میهن اسلامی در تمام زمینه از جمله در خصوص اقتصاد ، اقتصاد مقاومتی ، حماسه اقتصادی و قطع وابستگی بودجه کشور از درآمد های نفتی کشور بیان می فرمایند.
بنده به نوبه خودم این مقاله را در خصوص وضعیت اقتصادی ، ریشه های اصلی مشکلات اقتصاد کشور و بعلاوه راهکار ارائه می نمایم. امید آنکه قدمی باشد برای رفع گره از اقتصاد ایران عزیز.
شکافهای عمیق در اقتصاد کشور
پرداختن به هریک مشکلات متنوعی که اقتصاد ما از آن رنج می برد امری پسندیده و ان شاء الله مفید و قابل تقدیر می باشد. اما در این میان مشکلات بنیادین و اساسی که کلیت شاکله اقتصاد ما را تهدید می کند بایستی بطور جدی تر مورد اهتمام قرار گرفته ، ریشه یابی شوند و در جهت برطرف کردن آنها تلاش ویژه ای صورت پذیرد.
1-شکاف (فاصله زیاد) بین ارزش واقعی پول ملی و نرخ برابری آن با ارز خارجی ( دلار)
این لطمات را میتوان به چند دسته ذیل تقسیم کرد :
منظور از این شکاف (فاصله زیاد در حال افزایش) چیست ؟
ابتدا این نکته را متذکر شویم که امروزه اقتصاد هر کشور بی تردید و خواسته یا ناخواسته با اقتصاد بین المللی و جهان خارج مرتبط می باشد. تمام کشورها نیاز به وارد کردن کالای خارجی و صادر کردن بخشی از تولیدات خود را به کشورهای دیگر دارند.
ضرورت سیاست گذاری و کنترل منطقی نرخ برابری پول ملی با ارزخارجی.
یکی از ضرورت های حمایت از اقتصاد کشور کنترل صادرات و واردات از طریق و مجرای تنظیم بازار ارز و تبادل پول ملی و ارزهای معتبر جهانی میباشد. بعبارت دیگر بایستی نرخ برابری ارز با پول ملی معقول و حکیمانه باشد.
تغیرات مختلف در نرخ برابری پول ملی و ارزهای خارجی از جمله دلار میتواند تاثیرات متفاوتی بر جریان تبادلات تجاری با دیگر کشورها داشته باشد.
دولتها معمولا بطور مستمر با اعمال سیاست های ارزی آنگونه که وضعیت اقتصاد آنها اقتضاء می کند، از منافع صنایع داخلی و صادرات دفاع می کنند. بعنوان مثال کشور چین در سالهای اخیر برای تقویت بیشتر تولید داخل و صادارات آن ، پول ملی خود را مقداری ارزان کرد. هرچند این اقدام باعث اعتراضاتی از سوی کشورهای رقیب نیز شد.
در واقع با ارزان شدن (یوان ) پول ملی چین ، ارز خارجی گرانتر شد و در نتیجه واردات مقداری گرانتر و کند تر و تولید داخلی به صرفه تر و صادرات این کشور جان تازه ای گرفت. و این اقدام عملا به معنی حمایت از تولید و صادرات چین و متعاقب کاهش واردات به این کشور بود.
بایستی توجه داشت نرخ برابری ارز اصلی ترین اهرم در تنظیم واردات و صادرات است و با کنترل منطقی آن میتوان از واردات بی رویه و ارزان که سدی در مقابل تولید داخلی و صادرات است جلوگیری کرد.
این یک قاعده کلی است و همه دولتهایی که دغدغه اعتلای اقتصاد خود را دارند بایستی پیوسته وضعیت نرخ برابری ارز را رصد نموده و البته بطور هشیارانه ولی آرام (بدون شتابزدگی و پرهیز از ایجاد شوک در اقتصاد) از تولید ملی حمایت نمایند.
این قاعده کلی در خصوص کشورهایی که وضعیت ویژه ای نظیر تورم بالا دارند بسیار حساستر بوده و مراقبت و هشیاری بیشتری را می طلبد.
به عبارت دیگر نرخ برابری ارز را می توان به شاهراهی تعبیر کرد که از یک سو واردات کالای خارجی و از سوی دیگر صادرات کالاهای ساخت داخل را به هم مرتبط ساخته و سامان می بخشد. بی توجهی به وضعیت این شاهراه میتواند لطمات سنگینی را به اقتصاد ملی وارد کند. البته این اتفاق سالهاست که رخ داده و تولید ثروت درکشور را کند و فرصت های قابل توجهی را از دست داده ایم.
فراموش نکنیم. اقتصاد ما شرایط سختی را می گذراند و بی توجهی به این امر مهم می تواند زیان های قابل توجهی را در این شرایط به اقتصاد و تولید ما وارد سازد.
ما با نرخ برابری ارز با پول ملی چه کرده ایم
قبل از آنکه به وضعیت نرخ برابری ارز برسیم. ابتدا این موضوع را روشن سازیم که ارزش واقعی پول ملی در گذر سالهای اخیر چه سمت و سویی پیدا کرده است.
فراموش هم نکنیم که چیزی که باعث قوت و تقویت پول ملی هر کشور می شود قدرت تولید ثروت در کشور و به تعبیری داشتن یک اقتصاد پر رونق است. شکوفایی هر چه بیشتر تولید در کشور به پول ملی استحکام و ارزش بیشتری می بخشد.
منظور از ارزش واقعی پول ملی چیست؟
در سطور پایین تر این مقاله به بررسی مسیری که طی 11 سال گذشته ارزش پول ملی ایران طی نموده ، مطرح و جزئیات آن ذکر می گردد.
در اینجا موضوع را بصورت خلاصه تر عنوان می کنیم.
مبلغ فرضی رند 1 میلیون تومان را در نظر بگیریم که در انتهای سال 82 و ابتدای سال 83 ارزش مبادله خرید یک مقدار کالا را داشته است.
این ابتدای محاسبه است. در ادامه این مبلغ با ضریب تورم سال بعد محاسبه شده و به رقم جدید می رسیم که علیرغم تفاوت رقم جدید با رقم قبلی که افزایش رقمی را نشان میدهد ولی عملا ارزش اقتصادی آن همان ارزش اقتصادی 1 میلیون تومان سال قبل می باشد.
این محاسبه برای هر سال انجام شده تا به سال 1393 می رسیم و نتیجه می گیریم که همان ارزش اولیه 1 میلیون تومان پس از 11 سال یعنی سال 1393 به رقم (8767383 ) یعنی 8 میلیون و 767 هزار و 383 تومان رسیده است.
ارزش واقعی این مبلغ جدید و ارزش تبادل آن با کالاها مساوی با 1 میلیون تومان پول ملی در 11 سال قبل یعنی سال 83 می باشد.
بعبارت دیگر می توانیم بگوییم همان کالایی که در ابتدای سال 83 1 میلیون تومان ارزش داشت. در سال 93 قیمت عددی آن بعلت تورم بالای پی در پی اکنون رقمی نزدیک به 9 میلیون تومان می باشد.
ارزش اقتصادی آن کالا در فاصله 11 سال تفاوتی نکرده و این پول ملی ماست که ارزش آن به 1 نهم کاهش یافته است. (جزئیات این محاسبات را در سطور پایین تر می توانید مشاهده کنید.)
این سیر تحول ارزش اقتصادی پول ملی ما طی 11 سال گذشته می باشد.
آیا نرخ برابری ریال و دلار سیرمنطقی را طی نموده است؟
سوالی که اینجا مطرح می باشد این است که آیا تعیین نرخ ارز طی سالهای یاد شده منطقی بوده یا بعبارت دیگر آیا ارزش گزاری نرخ ارز بدرستی انجام شده است. یعنی حتی اگر قصد حمایت بیشتری از صادارات نداشته ایم آیا سعی کرده ایم رابطه نرخ تبدیل ارز را با ارزش اقتصادی پول ملی بنحو صحیحی حفظ کنیم تا تولید داخل حداقل شرایط عادلانه ای در مقابل کالاهای وارداتی داشته باشد ؟
وضعیت کاهشی ارزش واقعی و اقتصادی پول ملی ما طی این سالها تا سال جاری ارائه شد. اکنون ببینم ارز یا مشخصا دلار 11 سال پیش چه نرخی داشته و اکنون در مقابل پول ملی علیرغم کاهش به حدود 1 نهم چگونه مبادله می شود.
مقایسه نرخ دلار در 11 سال قبل با نرخ سال 1393
در ابتدای سال 1383 نرخ دلار آزاد 832 تومان بوده است . اگر بخواهیم همان ارزش دلار را با ارزش فعلی تومان ( که به حدود 1 نهم کاهش یافته) سال 1393 در نظر بگیریم به محاسبه ذیل می رسیم
832 تومان ضرب در ضریب افزایش تورم 11 ساله یعنی 76/8 برابر شدن قیمت= مساوی است با 7 هزار و 288 تومان
بعبارتی اگر ارزش دلار را ثابت فرض کنیم اکنون با توجه به حدود 9 برابر شدن حجم تومان (یا ریال) قیمت دلار بایستی در پایان سال 1393 رقم 7227 تومان می بود.
این رقم را مقایسه کنید با نرخ ارزی که تحت عناوین نرخ دولتی و مبادله ای در اختیار وارد کنندگان قرار می گیرد.
البته با توجه به وجود تورم در سطح جهانی ( که بمراتب کمتر از تورم اقتصاد ما بوده) ارزش واقعی دلار بایستی مقداری کمتر از رقم یاد شده باشد.
دلار را گران کرده ایم یا ارزان ؟
این وضعیت بنفع کی و به ضرر چه کسی بوده و هست
باید در نظر گرفت این واقعیت که اقتصاد ما طی سالهای متمادی دچار تورم بوده و ارزش پول ملی به بمرور کاهش یافته است و مقایسه آن با میزان افزایش رقمی به این نتیجه می رسیم که ما دلار را ارزانتر از قیمت واقعی آن در مقابل ریال و تومان مبادله کرده ایم. در واقع دلار را ارزان کرده ایم.
اکنون این سوال مطرح می شود ، در کشوری که سالها تورم بالا را تجربه کرده و ارزش پولی ملی کاهش یافته ارزانی دلار چگونه اتفاق می افتد. پاسخ این است که کشور ما یک کشور صادر کننده نفت می باشد. ازسوی دیگر وضعیت اقتصاد ما طوری است که مقدار قابل توجهی از بودجه دولت از طریق درآمد ارزی ناشی از صادرات این محصول بدست می آید پس دولت عرضه کننده عمده ارز در بازار بوده و قیمت ارز را با نیت خیرخواهانه ( که حکیمانه بودن این اقدام جای بحث دارد )کنترل می کند و مانع از افزایش معقول قیمت ارز به موازات تورم و با توجه به کاهش ارزش پول ملی می شود.
سوال دیگر این است که آیا این وضعیت بنفع دولت می باشد
اکنون به این سوال بازگردیم که این وضعیت یعنی شکاف عمیق بین ارزش واقعی پول ملی و نرخ ارز بسود چه کسی است
به موارد ذیل دقت فرمایید:
بدلیل پایین بودن نرخ ارز در نتیجه ارزانتر بودن خرید کالای خارجی نسبت به تولیدات داخلی ،تولیدات خارجی بطور گسترده وارد بازار شده و عرصه را بر تولیدات داخل تنگ می نماید. مردم بدلیل فشار تورم قدرت خریدشان کاهش میبابد تمایل بیشتری به خرید اجناس وارداتی نشان می دهند و تولید کننده داخلی هم در تولید معمولی خود مشکل دارد و مجال ارتقاء کیفیت و کمیت جنس خود را ندارد. در نتیجه پایین بودن کیفیت کالای داخلی خود مزید برعلت شده و خریدار خود را مایوس می کند.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که خرید کالای خارجی در این اوضاع ارزان است ولی وارد کننده کالای وارداتی خود را در همین بازار تورم زده داخلی می فروشد و سود کلانی را بدست می آورد. و مهیا می شود برای خرید های بعدی و تکرار خرید ارزان و فروش زیر قیمت کالاهای داخلی و معلوم است در این رقابت نابرابر حاصل از حمایت غیر حکمیانه از نرخ ارز چه بروز تولید و تولید کننده داخلی خواهد آمد.
پایین بودن نرخ ارز و بالا بودن تورم داخلی وضعیتی است که باعث رونق گرفتن پدیده خروج سرمایه های داخلی می شود.
صاحب سرمایه ای که سرمایه غیر نقدی خود را بعد از مدتی (فرضا 2 یا 3 سال) با اتکاء به تورم در مقابل ارقام بالاتر بفروشد می تواند وجه حاصله را به ارزی که دولت ارزان در بازار فروخته است تبدیل می کند و مقداری بیشتری دلار بدست آورده و آن را به خارج انتقال دهد.. این یعنی تشویق کسی که مایل است سرمایه خود را به خارج انتقال دهد.
این شرکتها با ارزی که ارزان بدست می آورند. کالای خارجی نظیر خودرو ، لوزام خانگی و غیره را بصورت قطعات وارد کرده و پس از سرهم بندی (معروف به مونتاژ) آن را در بازار داخلی که درگیر با تورم بالاست به قیمت بالا بفروشد و با پول آن دلار ارزان تهیه واین مسیر را توسعه داده و دامنه فعالیت خود را گسترش می دهد.
این وضعیت بضرر چه کسی است
1 – تولید داخلی
تولید کننده ای که واقعا در پی تولید داخلی باشد. ازیک سو درگیر تورمی است که مرتبا بخشی سرمایه در گردش آن را ذوب می کند. و از سوی دیگر هزینه تولید او بدلیل تورم مرتبا در حال افزایش است. اگر محصول با کیفیت تولید کند هزینه تولید و قیمت نهایی کالایش بمراتب گرانتر از کالای خارجی است که با ارز ارزان وارد کشور می شود.
تولید کننده ایرانی اگر کالای تولید خود را که با هزینه بالای ناشی از تورم، تولید کرده به خارج صادر کند ارز حاصله موقع تبدیل به ریال بدلیل پایین بودن نرخ ارز ، مبلغ کمی را به او برمی گرداند. که جوابگوی هزینه های افزایش یابنده تولید آتی او نخواهدبود. و این مانعی بزرگ برای صادرات است.
2 – شرکت های قطعه ساز داخلی
این شرکت ها در فروش قطعات تولیدی خود به صنایع بزرگ مشکل دارند چراکه صنایع بزرگتر استفاده از قطعات ساخت خارج را بدلیل ارزانتر بودن (بعلت ارزانی نرخ ارز) بر استفاده از قطعات داخلی که مرتبا هزینه تولید بالاتری دارند ترجیح میدهند.
3 – وارد کننده سرمایه به کشور
اتباع ایرانی یا اتباع دیگر کشورها که بخواهند سرمایه ای وارد کشور ما کنند متوجه میشوند در اوضاع کنونی تبدیل سرمایه ارزی به پول ملی ما مساوی است با ارزان فروختن سرمایه ارزی خود (بدلیل ارزانی نرخ ارز) و تبدیل آن به پولی است که پیوسته بخاطر تورم بالا از ارزش واقعی (قدرت خرید) آن کاسته میشود.
چه بایدکرد؟
ما در کشور معظلی داریم به اسم تورم اگر ریشه زایش تورم درمان نشود حرکتهای سطعی مقابله با تورم ممکن است برای مدتی رشد تورم را کند نماید، ولی مشکل حل نخواهد شد.
این را همه قبول دارند که ارزش پول ملی در واقع به ثروت و تولید ثروت در کشور بستگی دارد و پول ملی وسیله ای است برای تبادل و داد و ستد تولیدات و خدمات در کشور. کاهش تولید ثروت یا کند بودن روند رشد آن الزاما کاهش هرچه بیشتر ارزش پول ملی را در پی خواهد داشت.
اگر ما بخواهیم ارزش پول ملی را تقویت کنیم راه آن ، حمایت از تولید ثروت در داخل کشور است و با رونق گرفتن تولید ثروت (تولید کالای داخلی) پول ملی هم بمرور قویتر می شود .
همه کشورهایی که پول قوی دارند و حجم بالایی از پول آنها در سطح بین المللی دست بدست می چرخد کشورهایی هستند که تولید ثروت در تمام بخشهای صنعتی و غیر صنعتی آنها با قوت به پیش می رود و توسعه می یابد و دولتهای آنها حمایت کافی از تولید ثروت درکشورشان را جدی می گیرند.
بنابر این اگر به افزایش ارزش پول ملی خود می اندیشیم بایستی راهکار اصلی آن که حمایت از تولید داخلی و فعالان بخش های مختلف هستند را نصب العین خود قرار دهیم. لذا گلوگاه صادرات و واردات از طریق کنترل حساب شده و هوشمندانه ارزش برابری نرخ ارز با پول ملی ، پیوسته رصد و کنترل گردد.
حتی کالاهایی که از طریق غیر رسمی (قاچاق) وارد می شوند مجبورند از این گلوگاه عبور کنند. چرا که دست کم کالای خود را با نرخ معقول خرید خواهند کرد.
بایستی به تولید کننده داخلی مجال حرکت و تولید داد و با کنترل واردات از طریق منطقی کردن نرخ ارز و کند کردن واردات بی رویه امکان فعالیت قویتر و بالا بردن کیفی و کمی تولیدات را به تولیدکنندگان داخلی داد. باید کاری کرد که تولید در داخل کشور قدرت نفس کشیدن را داشته باشد. کنترل منطقی نرخ ارز اهرمی است که کشورهای دارای اقتصاد قوی نیز از آن بهره می برند.
بایستی طوری عمل کنیم که صاحبان صنایع بزرگ داخلی نفع خود را دراستفاده از قطعات ساخته شده در داخل ببیند.
اگر ما بتوانیم تولید ثروت در داخل کشور را تقویت کنیم و ارتقاء بخشیم خواهیم دید که روند نزولی کاهش ارزش پول ملی ما جای خود را به روند صعودی خواهد داد . خواهیم دید که سرمایه های خارجی در اختیار اتباع بیگانه و اتباع ایرانی مقیم خارج نیز به سرمایه گزاری در ایران متمایل خواهند شد.
تولید ثروت در کشور افزایش یافته و دولت می تواند با اتکاء به مالیات اخذشده از شرکتهای تولیدی قوی ایرانی که صادرات پر رونق هم داشته باشند بودجه خود را تامین نماید و اتکاء به نفت کم شده و بمرور بودجه کشور از درآمدهای نفتی جدا می شود.
اگر نرخ ارز منطقی باشد تولید کننده داخلی از یک سو مواجه با سیل بنیان کن واردات نخواهد بود. و از سوی دیگر چون نرخ ارز مناسب است وقتی جنسی را صادر کرد موقع برگشت ارز ناشی از صادرات هنگام تبدیل آن به ریال مبلغ بالاتر بدست خواهد آورد که هم جوابگوی هزینه های اوست و هم به سود معقولی دست خواهد یافت.
ما به اسم اجتناب از تورم بیشتر مانع منطقی شدن نرخ ارز می شویم. در نتیجه واردات را بیش از اندازه ارزان می کنیم با روانه ساختن سیل واردات عرصه را بر تولید تنگ می کنیم. در نتیجه این رفتار بظاهر خیر خواهانه تولید ثروت در داخل کشور کند و کندتر می شود وقتی ثروت کافی در کشور تولید نشود طبعا افزایش تورم هم خواهیم داشت.
.
براستی چه باید کرد
طبیعی است تغیر و اصلاح نرخ ارز بایستی با شیبی ملایم صورت گیرد چون هر گونه حرکت شتابزده فعالان اقتصادی کشور را سردرگم و مردد می کند. اما لازم است واقعیت ها را درست دید باورشان کرد و حرکت در مسیر درست را بصورت جدی شروع و ادامه دهیم.
اگر قبول داریم در کشور تورم وجود دارد نبایستی نرخ ارز را بطور مصنوعی از تطبیق با حقایق ناشی از آن معاف کرد.
شکاف عمیق بوجود آمده بین رابطه ارزش واقعی پول ملی و نرخ ارز را بپذیریم . لطمات ناشی از این شکاف عمیق که به تولید ثروت در کشور وارد آمده را جدی گرفته و تصمیم بگیرم که این شکاف عمیق تر نشود.
اجازه بدهیم وقتی تورم بر تولید ثروت در داخل کشور فشار می آورد این فشار را بر کالاهای وارداتی هم تحمیل کنیم.
البته بایستی حرکت درمسیر کاهش این شکاف را با شیب ملایم آغاز کنیم ولی جدی باشیم و این روند را سال به سال ادامه دهیم. و شرایط را برای ارتقاء کمی و کیفی بنگاههای کوچک و بزرگ اقتصادی روز بروز مناسب تر نماییم.
محاسباتی که در بالا به آن اشاره شد را بطور مفصل تر در ذیل مطالعه فرمایید.
محاسبه میزان کاهش ارزش پول ملی طی 11 سال از سال 83 تا 93
در این محاسبه پایان سال 82 و آغاز سال 83 بعنوان مبداء دوره مورد بررسی در نظر گرفته شده است.
در ابتدی این دوره نرخ برابری دلار دولتی 828 تومان و نرخ دلار آزاد 834 تومان بوده است
ما رقم رند 1 میلون تومان را در نظر می گیریم که با ارز دولتی(دلار 828 تومانی) پایان سال 82 و اوایل سال 83 در مقابل 1207 دلار قابل تبدیل بوده است و همین 1 میلیون تومان با نرخ آزاد (دلار 834 تومانی)در مقابل مبلغ 1199 دلارمبادله می شده است
حال ببینم ارزش واقعی 1 میلیون تومان طی 11 سال چه مسیری رفته و در سال 93 چه وضعیتی پیدا کرده است.
رقمی که بدست می آید بالغ بر 1 میلیون و 152000 تومان می شود
با توجه به آنچه در بالا ذکر شد هر سال با توجه به تورم جدید معادل ارزش واقعی 1 میلیون تومان پایان سال 1382 با توجه به ارزش واقعی مبادله ای آن با کالا به رقم جدیدی می رسیم.
سال به سال همان میزان ارزش واقعی مورد نظر مساوی با ارقام جدیدی است که سال به سال افزایش یافته است.
حال ببینیم طی سالهای بعد با توجه به تورم سالیانه به چه ارقامی می رسیم که صرفا رقم بالاتر است ولی ارزش مبادله آن با کالا همان میزان 1میلیون تومان اولیه است.
سال 85 – تورم 9/11 درصدی رقم بدست آمده 1423153
سال 86 – تورم 4/18 درصدی رقم بدست آمده 1685013
سال 85 – تورم 9/11 درصدی رقم بدست آمده 1885529
سال 86 – تورم 4/18 درصدی رقم بدست آمده 2227564
سال 87 – تورم 4/25 درصدی رقم بدست آمده 2793365
سال 88 – تورم 8/10 درصدی رقم بدست آمده 3095048
سال 89 – تورم 4/12 درصدی رقم بدست آمده 3478834
سال 90 – تورم 5/21 درصدی رقم بدست آمده 4226783
سال 91 – تورم 5/30 درصدی رقم بدست آمده 5515951
سال 92 – تورم 7/34 درصدی رقم بدست آمده 7429986
سال 93 – تورم 18 درصد (پیش بینی شده ) رقم بدست آمده 8767383
بنا بر آنچه گفته شد ارزش واقعی( قدرت خرید) 1 میلیون تومان ابتدای سال 83 را در نظر بگیریم در پایان سال 93 اگر همان توان خرید را بخواهیم داشته باشیم به مبلغ 8 میلیون 767 هزار و 383 تومان (8767383) می رسیم . ارزش واقعی و خرید این رقم جدید برابر است با قدرت خریدی که 1 میلیون تومان در پایان سال 82 داشته است.
به عبارت دیگر برای تهیه کالایی که در پایان سال 82 بایستی 1میلیون تومان پرداخت می شد در پایان سال 93 بایستی 8 میلیون و 767383 تومان پرداخت شود ( رقمی نزدیک 9 برابر رقم اسمی پول ملی در سال 82 )
این ارقام بخودی خود گویا آن است که طی 11 سال منتهی به اسفند 93 مورد بحث چه مقدار پول ملی ما ارزش خود را از دست داده است.
اکنون در اوایل سال 95 هستیم . نرخ تورم سال گذشته یعنی 94 نیز حدود 12 گفته شده است .
در نظر بگیرید طی سال گذشته نیز قدرت خرید پول ایران 12 درصد دیگر هم کاهش یافته است.
در سال 82 قیمت دلار کمتر از 900 تومان بوده و در حال حاضر قیمت دلار رسمی دولت 3000 تومان اعلام شده . یعنی قدری بیشتر از 3 برابر نرخ 13 سال پیش .
البته این افزایش رقمی است و نه واقعی چون ارزش و قدرت خرید تومان سال 82 کجا و قدرت خرید تومان سال 95 کجا. با توجه به تورم مکرر طی این سالها منطقی است که بگوییم دلار را مرتبا ارزان و ارزانتر کرده ایم.
به عبارت دیگر وارد کننده در سال جاری دلار را به سه برابر قیمت رقمی(نه ارزش واقعی) سال 82 بدست آورد و خرید های خود را انجام و کالاهای ساخت خارج را روانه بازار نماید.
یعنی برای خرید کالای خارجی درامسال نسبت به 13 سال قبل بایستی 3 برابر نقدینگی داشت.
عنایت بفرمایید تولید کننده داخلی برای تولید کالا در سال 95 بایستی حدود 10 برابر میزان سال 82 هزینه نماید.( محاسبه تا اخر سال 93 به تورم سال 94 اضافه فرمایید)
با این مقایسه می توان گفته خرید کالای خارجی (فروش همین کالا در داخل بحث دیگری است) نسبت به تولید داخلی (بعلت غیر منطقی بودن نرخ ارز) مزیت 3 برابری دارد.
این شکاف که طی سالها مدیریت نامناسب نرخ ارز شکل گرفته آنقدر عمیق است که نفس تولید کننده و تولید را به تنگ کرده و همانطور در رسانه ملی نیز اعلام شده چندین هزار واحد تولیدی در کشور عملا تعطیل شده اند.
در برنامه هایی که برای اصلاح اقتصاد کشور مطرح می شود اگر این موضوع حیاتی در نظر گرفته نشود و فکر چاره نباشیم یقینا چندان اثر بخش نخواهند بود.
شکاف عمیق بین حقوق تعیین شده برای کارگران و هزینه های زندگی آنان
طی سالهای اخیر در تعیین حقوق کارگران تورم هرساله، آنطور که باید لحاظ نشده و بین میزان حقوق سالیانه که رسما اعلام می شود و هزینه های زندگی که بدلیل تورم بالا رفته تناسبی وجود نداشته و این منجر به بروز شکاف عمیق شده است.
کافی است حقوق تعیین شده برای سال 93 که حدود 600 هزار تومان و سال 95 حدود 800 هزار توماند می باشد را با حداقل هزینه های خانوار مقایسه شود.
علت چیست ؟
صنایع داخلی کشور از یک سو مواجه با تورم و افزایش هزینه های تولید می باشد و از سوی دیگر در وضعیتی نا برابر در مقابل واردات ارزان قیمت ناشی از وضعیت فعلی ارز قرار دارد. تلاش می کند از هر نوع افزایش هزینه (از جمله افزایش دستمزد ها ) اجتناب کند.
مسئولین ذیربط دولتی که صنایع تولیدی را در تنگنا می بینند با افزایش ناقص دستمزد ها کنار می آیند. تا مشکل اضافی برای تولید کننده داخلی پیش نیاید و فرصت های شغلی هم حفظ شود.
در این خصوص بایستی توجه داشت اگر مشکلات اساسی شرکتهای داخلی کاهش یابد و از همه مهمتر واردات بی رویه از طریق منطقی کردن نرخ ارز کنترل شود. وضعیت این شرکت ها بهتر شده و خواهند توانست حقوق مناسب تری پرداخت نماید. با توسعه صنایع و بهبود وضع اقتصاد داخلی فرصت های شغلی جدیدی ایجاد خواهد شد.
و من الله التوفیق
علی خانی
.